مسجد تاریخی آق قلعه یکی از برجسته ترین آثار معماری دوره ایلخانی در شهرستان جوین استان خراسان رضوی است. این مسجد در مجاورت روستای حاجی آباد و در فاصله حدود ۸۰ کیلومتری شمال غرب سبزوار قرار دارد. ساخت این بنا در سال ۷۱۲ هجری قمری و در زمان حکومت الجایتو خان به پایان رسید و به عنوان نمونه ای ارزشمند از معماری دوره ایلخانی شناخته میشود.
مسجد آق قلعه با پلان مستطیل شکل و ابعاد ۱۷٫۵ در ۵۷٫۵ متر ساخته شده است. این بنا شامل یک ایوان ورودی گنبدخانه و دو شبستان در دو سوی آن میباشد. ایوان مسجد با ارتفاع حدود ۱۲ متر به سمت شمال باز میشود و از طریق یک درگاه به گنبدخانه راه مییابد پوشش ایوان با طاق جناغی اجرا شده و در دو سوی آن دو نیمستون قطور به شکل مناره تعبیه گردیده است. مصالح این بخش از مسجد را آجر و ملات گچ تشکیل میدهد. قسمت پایینی نیم ستونها نسبت به بالای آن حدود یک متر قطورتر است.
گنبدخانه که هسته مرکزی مسجد محسوب میشود از یک اتاق مربع شکل به ابعاد ۷٫۵ در ۷٫۵ متر تشکیل شده است. گنبدی نیمه کروی به شکل کلاه خود بر روی آن قرار دارد که از کف اتاق تا رأس آن حدود ۱۲ متر ارتفاع دارد. در ضلع جنوبی گنبدخانه بخش زیرین یک محراب دیده میشود. دورتادور قسمت زیرین کمرپوش گنبد کتیبه ای با خط ثلث و با متن آیات قرآن کریم به صورت گچ بری وجود دارد که تاریخ ۷۱۲ هجری قمری را نشان می دهد.
این مسجد با مسجد جامع ورامین هم عصر و قابل مقایسه است. با وجود گذر زمان و فرسایشهای طبیعی مسجد آق قلعه همچنان یکی از جاذبه های گردشگری و تاریخی منطقه جوین محسوب میشود و نشان دهنده شکوه معماری اسلامی در دوره ایلخانی است.
